Gemide çalışanların yaptıkları işin niteliği gereği çalışma süreleri de diğer çalışanlara göre farklı şekilde düzenlenmiştir. 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun kapsamına giren ve uzak yol seferi yapan gemilerde hem iş süresi hem de bu sürelerin dışında gemide kalma zorunluluğu sebebiyle geçen diğer süreler büyük önem taşımaktadır. Yakın yol seferi veya iç sularda günlük sefer yapan gemilerde ise gemi adamlarının gemide kalma zorunlulukları bulunmadığından iş süreleri de fazla bir özellik göstermez.

Deniz İş Kanunu’na göre “Genel bakımdan iş süresi, günde sekiz ve haftada kırk sekiz saattir. Bu süre haftanın iş günlerine eşit olarak bölünmek suretiyle uygulanır”. Ayrıca, işveren veya işveren vekili, gemi adamının vardiyalarını yemek ve dinlenme zamanlarını bir çizelge ile belirtmek ve bu çizelgeyi gemi adamlarının görebilecekleri bir yere asmak zorundadır.

Gemi adamının çalışma süresi, fiilen çalıştığı sürelerdir. Fiilen çalışmayıp işverenin emir ve talimatları altında iş verilmesi için beklenen süreler de çalışma süresine dahil olacaktır. Ancak gemi adamının gemideki dinlenme ve yatma gibi süreleri, çalışma süresi sayılmaz.

Kanunda belirtilen bu iş sürelerinin aşılması suretiyle yapılan çalışmalar, fazla saatlerde çalışma sayılacaktır. Hem günlük azami çalışma süresi olan 8 saatin aşılması hem de haftalık azami çalışma süresi 48 saatin aşılması fazla çalışma sayılacaktır. Belirtmek gerekir ki, gemi adamının işvereni, herhangi bir sebebe dayanmak zorunda olmaksızın gemi adamına fazla saatlerle çalışma yaptırabilir.

Deniz İş Hukukunda, sözleşmenin taraflarının fazla çalışma ücretinin, asıl ücrete dahil olduğu şeklinde sözleşmeye hüküm koymaları mümkündür. Ancak bunun bir sınırının bulunması gerekir. Bu sınır da Türkiye tarafından onaylanan uluslararası kaynak olan 180 sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi ile 1999/63/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifi ve Gemi Adamları Yönetmeliği birlikte dikkate alınmak suretiyle belirlenmektedir.

BURUCUOĞLU Avukatlık Bürosu olarak müvekkillerimize özellikle gemi adamlarının işçilik alacakları konusunda hukuki destek sağlamaktayız. Konu hakkında ayrıntılı bilgi ve hukuki danışma için info@burucuoglu.com adresinden irtibata geçebilirsiniz.